16]sayfa 71
6.etkinlik
basit kelimeler su,çabuk,adam,bardaklarıı,erke kler,kadıni ihtiyarı,kadına...türemiş kelimeler:boyacısı,satan,boyalı,şekerci, iziznli,saygılı,parlatıp,ıslan ıca,boyama,işlem,tutku,
birleşik kelimeler:ayakkabı ,cumartesi
sayfa71
7. etkinliK
yapım eki almış kelimeler:ıslanınca,boyama,tut ku,işlem,boyacı,izinli,şekerci ,yenmiş,
çekim eki almış kelimeler:bardaklarını,erkekle r,ihtiyarı,kadına,ışıdı,askerl er,ediyorlardı,kişileri
yapım-çekim eki almış kelime:durmadan,üstünde,işleml erine
SAYFA 86:
1-boşluklar
*mecazı mürsel
*kişileştirme
*temel anlam
*açık istiare
2-D,Y,D
SAYFA 87:
3-E
4-A
5-D
6-A
7-C
SAYFA 88:
8-D
9-D
10-C
SAYFA 85:
kara gönlümde.....:mecaz:kötü yerine kara adlandırılmış.
ani bir üzüntü......:benzetme:dertleri ni, sıkıntılarını alev gömleğine benzetmiş.
kır ata......:deyim aktarması:insana özgü birşey doğaya aktarılmış.
ayağını yorganına....:kinaye:hem gerçek anlamı hem mecaz anlamı vardır.
hafız osman........:benzetme:hafız osmanı ışıka benzetiyor.
mor menekşe.......:deyim aktarması:insana özgü birşey doğaya aktarılmış.
her nereye.....:tariz:gerçekten böyle birşey olmaz tam tersini kastedmek istiyor.
böyle çalışırsan....:tariz:tam tersini söylemek istiyor.
gönlüm gibi.....:teşhis:mektubu kişileştirmiştir.
evden izin.....:ad aktarması:iç-dış ilişkisi. evden değil içindekiler kastedilmiş.
şişler hazır........:ad aktarması:iç-dış ilişkisi.mangal değil içindeki kastedilmiş.
sayfa 76:
1-Y,D,D
2-C
sayfa 77:
3-B
4-B
5-kitab-ı ver:belirtme hali
kiatb-ı kaybolmuş:iyelik eki
gez-i güzeldi:fiilden isim yapan ek
okul-a gitti:yönelme hali
saat üçe beş kal-a geldi:zarf fiil eki
eli kan-a-dı:isimden fiil yapan ek
8-kiloca o....:bakımından anlamı
yürekler acısı.......:abartma anlamı
böyle çocukça......:benzerlik anlamı
dayımlar yaza.....:yok
sınıftaki Ali'ler......:aynı adı taşıyanlar
gelen misafirleri kapıda......:bulunma hali
gelen misafirleri ayakta........:bulunma hali
bireden ayağa.......:ayrılma hali
senden iyi arkadaş.......:ayrılma hali
bence bu kazak........:göre anlamı
küçükken sıkıntıdan.......:ayrılma hali
her taraf kağıttan.......:ayrılma hali
bir saat önce seni okulda.........:bulunma hali
işe gitmek..........:yönelme hali
4.etkinlk 83
kuşun kanadını tedavi ettirdi = gerçek anlam
Uçağın kanadında arıza çıktı = yan anlam
Kırıldı kanadım kaldım çaresiz = mecaz anlam
Takımın sağ kanadı bu maçta iyiydi = terim anlam
84
3.Macera başlamak üzereymiş o gün,
Sürücelmiş bu ateş yıllarca ... istiare yapılmıştır benzetilen ateş
4.Bir ruh o derin bahçede ...ruh kelimesi insan sözcüğü yerine kullanılmıştır mecazı mürsel yapılmıştır
5.Ey benim sarı tamburam,
sen ne için inlersin?
içim oyuk.... hem mecaz hem gerçek anlamını düşündüren sözcükler vardır tamburanın içi gerçekten oyuktur ayrıca kişi mecaz olarak içim oyuk derken derdini ifade etmek istemiştir kinaye sanatı yapılmıştır
6.hediye namıyla bir şey gönderme.... Huzuri
şair burada cimri ve bencil birisini eleştirmektedir "komşun evi yanar iken söndürme" derken tam tersini imalı bir şekilde ifade etmek istiyor yani tariz sanatı yapılmıştır
6.etkinlik *** 85
örnekler mecaz çeşidi mecazın nasıl yapıldığı
Kara günümde elimden tuttu = mecaz = kara kelimesi gerçek anlamın dışında
Ani bir üzüntü.... = istiare = alev gömleği aşık olmya benztlmiş
Kır ata nal mı dayanır?.... = kişileştirme = dağların uykdn uyndrlması teşhs yplmıs
Ayağını yorganına göre uzat = kinaye = hem gerçek hem mecaz...
Hafız Osman... = istiara = bezetilen ışık benzeyen hafız osman
Mor menekşe ... = intak , teşhis = menkşe konşturlmş ve insn kşiliği almış
Her nereye.... = tariz = tam tersini dmk istemis
Böyle çalışırsan.... = tariz = aslında olamayacağını ifade etmktdir
Gönlüm gibi... = teşhis = gönlünü nameye(mektuba) benzetmiş
Evden izin almadan... = M.Mürsel = ev derken aile demeke iistiyor
Şişler hazır... = m.mürsel = şişler derken etlerden kastediyor
SAYFA 62:
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
1- 1.boşluk: üç nokta
2.boşluk: iki nokta
3.boşluk: -
4.boşluk: tırnak işareti
5.boşluk: parantez
2-D, D, Y, D
3-D
4-E
5-A
6-A
7-D
8-D
9-B
SAYFA 95
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
BOŞLUKLAR:
1-yan, mecaz, mecaz
2-D, Y, D
3-E
4-C
SAYFA 93:
**ÇME VE DEĞERLENDİRME:
1-Y, D
2-eş anlamlı, zıt anlamlı, eş sesli bu sıraya göre yazıyorum
-mektep:yok-yok
-endişe:yok-yok
-ak:siyah-yok
-yok-tembel-yok
-yok-kısa-yok
-surat-yok-sayı,yüzmek,para
-yok-kaybet-kazan,kazanmak
-kırmızı-ver-yok
3-kelimeler ve eş anlamları
yaşlı: ihtiyar
gelecek: istikbal
hayat: yaşam
tekrarla: yinele
yenilgi: mağlubiyet
duy: işit
öykü: hikaye
eser: yapıt
sene: yıl
akran: yaşıt
şen: neşeli
olasılık: ihtimal
ÜNİTE SONU **ÇME VE DEĞERLENDİME
1-B
2-A
3-E
4-C
5-C
6-C
7-E
8-D
9-E
10-A
S.91
1)yazı yazmaktan elim koptu,yazın piknikte top oynuyoruz
bagdan üzüm topladık.bag evinde annenlermi var
ayşegül bize geldi
arkadaşıma gül aldım
3 etkinlik)yaşı eş sesli
güçlü)eş anlamlı
aglrım)zıt anlamlı
eşimiz)yakın anlamlı
80 ölçme değerlendirme
1 somut
2 doğru
yanlış
3 c
4 d
SAYFA 87:
3-E
4-A
5-D
6-A
7-C
SAYFA 88:
8-D
9-D
10-C
69 hazırlık
1 )kökler ağaçlar için önemli organlardır çünkü ağaçların hayat kaynağı can damarı kökleridir ağacın kökü kurursa ağaçta kurur
2)değiştirilirr örneğinn armut ağacınaa elma aşısı yapılırr genleriyle oynanılır elma meyve verir
3) kelimeler kök halinde bulunur veya köklere bazı eklerin eklenmesiyle oluşur
4)oluşurr
5)dildeki gelişme ve değişme dilin canlı bir varlık olmasının kanıtıdır
inceleme
1) heves isim kök
bil fiil
göz isim
***** isim ver fiil
2)ser kök
gi yapım eki
le çekim eki
5)çiçek basit
ayırtılmış türemiş
doksan basit
etkinlik 2
isimden isim yapan kitap-çı arka-daş
fiilden isim yapan kaç-ak uy-um
fiilden fiil yapan anla-t
isimden fiiil yapan baş-la
3 etkinlik
sırayla yasıorum
doğru
göz
git
yarat
inan
ağla
yaş
dar
garip
tembel
süz
dinle
sözcüğün türetilen yeniş sözcükler arasında bir ilişki vardır çünkü kökün üstüne ekler eklenerek yapılır
etkinlik 4)
dil birimleri ekleri sözcüklere yeni anlam katar sözcük üretir